De holle wegen van de Koeheide.
kaart van 1770: Koeheide in Bertem
Kaart van Ferraris 1770
Holle wegen zijn bijzondere landschapselementen in het Dijleland. Hoewel ze ook op andere plaatsen in het land voorkomen zijn/waren ze in onze streken veelvuldig aan te treffen. Alle voorwaarden voor het het onstaan van holle wegen zijn hier immers aanwezig:
1. er is een bodemsoort in dit geval leem en zandleem die steile flanken mogelijk maakt.
2. er is een reliëf met voldoende hoogteverschillen waardoor erosie mogelijk is.
3. er is een eeuwenlang intensief landgebruik.
Koeheide 1947
Kaart van 1947



holle wegen kaart
overzichtje holle wegen
Holle wegen snijden zowel in de lengte als in de diepte door het landschap.
Daardoor onstaan er bijzondere biotopen. Er onstaan verschillen in bodemgesteldheid. Zo wordt op vele plaatsen in het Dijleland niet alleen de dikkere leemlaag doorsneden maar ook de laag zand met kalksteen uit de formatie van Brussel en zelfs de nog dieper liggende kleilaag van de formatie van Ieper.

In de Koeheide graven de holle wegen zich doorheen al die formaties en dagzomen allerlei grondlagen in de bermen van de diepere holle wegen. Zo is er bij de splitsing van de Grote Reedelle op de Heiberg duidelijk zandsteen onder de leemlaag te vinden. Boven op de Heiberg komen deze stenen aan de oppervlakte. De verschillen in samenstelling van de bodem en flanken van de holle wegen zorgen voor een diverse plantengroei en dito insecten- en dierenleven.

De hoogteverschillen in de holle weg zelf en de oriëntering ervan zorgen ook voor een microklimaat met mogelijks grote verschillen over een korte afstand. Een holle weg ligt sowieso lager dan het omringende land en daardoor ontstaat een zekere vorm van beschutting. De relatieve windstilte in de holle weg zorgt voor een milder klimaat. Die hoogteverschillen zorgen ook voor temperatuursverschillen in de holle weg.
Oost/west georiënteerde holle wegen kennen nog grotere tempeartuursverschillen: er is immers een zuid gerichte en een noord gerichte berm. Al deze factoren: bodemgesteldheid, temperatuursverschillen, maar ook lucht- en bodemvochtigheid, kunnen zeer variabel zijn op verschillende plekken van de holle weg. Een holle weg bestaat dan ook uit verschillende gradiënten.

Deze tegenstellingen in grondsamenstelling, koud en warm, licht en donker, nat en droog,... maken dat flora en fauna in de holle wegen zeer verscheiden kunnen zijn.


1. De Grote Reedelle
ligt in het verlengde van de Bertemse Heideweg. De weg draait in een grote bocht de Heiberg op en overbrugt daarbij een kleine 20 meter hoogteverschil. Boven op de Heiberg komen Kleine Reedelle en Grote Reedelle weer samen.
2. De Kleine Reedelle
is de eerste holle weg die rechts de Bertemse Heideweg dwarst. Op de zuidgerichte berm na het dennenbos onder de kleine eik tref je vaak het rapunzelklokje aan. In de noordgerichte berm vind je grote bestanden geel walstro. Deze weg heeft de laatste jaren erg geleden onder intensief landbouwgebruik.
holle weg van stierke
holle weg van stierke
3. De holle weg van Stierke
snijdt het tweede reservaatsperceel van de Koeheide aan de rand van Bertembos doormidden. Het was de holle weg die eeuwenlang de Leuvenaars naar Bertembos bracht. De weg is op dit ogenblik in groot verval en zeer moeilijk begaanbaar. Over heel de lengte van de weg zijn er erosieproblemen waardoor er regelmatig grote insijpeling is van leem afkomstig van de aanpalende akkers. Ook werd de weg jarenlang gebruikt als stortplaats van allerlei afval gaande van autowrakken, plastic tot tuinafval. Een herstel van de holle weg is één van de prioriteiten van Natuurpunt Koeheide. Bij het begin van de weg staat er een zeer fraai en groot exemplaar van de meidoorn.
Holle weg naar de Zwanenberg
Holle weg naar de Zwanenberg
4. De holle weg van de Bremstraat
is één van de mooiste holle wegen in het gebied al heeft de westkant ervan het lelijk te verduren gekregen van de grootschalige landbouw. Het dak van deze holle weg bestaat uit een zeer mooi en groot sleedoornbestand. De ruigtes voor de holle weg zijn een vlinderplaats bij uitstek. Net voor de Bremstraat ons de Zwanenberg opbrengt, staat er een rijtje mooie zomereiken.
5. De holle wegen van de Weygenstraat aan Bertembos, Biezekenshoek en de Armenlosweg
zijn kleinere restanten van holle wegen. Vooral de diepte van de Armenlosweg is spectaculair.
6. Het verlengde van de Oude Baan
is een kleine erg verwaarsloosde holle weg die de verbinding tussen de Oude Baan en de Tervuursesteenweg maakt.