Sinds de winter van 2004 wordt er door de koeheideploeg gewerkt aan het omvormingsbeheer van de Kleine Heiberg.
Deze 2 ha grote helling langs de Bertemse Heideweg was in de loop der jaren overwoekerd door amerikaanse vogelkers. Deze exoot had zich zowat over de hele helling verspreid en vormde een dicht, weinig soortenrijk bos. Oudere Bertemenaren herinnerden zich de Kleine Heiberg vooral als een glooiend grasland vol kleur van bloemen en geel van de brem.
De vrijwilligers van Natuurpunt kapten eerst de grote amerikaanse vogelkersen weg en zetten zo de slee- en meidoorns, de lijsterbessen, de zomereiken en zure kersen vrij. Heel wat Leuvense en Bertemse kinderen kwamen de Heiberg opruimen, afkrabben, hooien... en verschraalden op die manier op zeer korte tijd de helling. De kapwerkzaamheden hebben hun nut bewezen want naast massale kieming van jonge bremstruikjes (Cytisus scoparius) verschenen ook vrij vlug de zandblauwtjes (Jasione montana) en het boskruiskruid (Senecio sylvaticus) op halfbeschaduwde plaatsen. Verder werden er nog liggend hertshooi (Hypericum humifusum) en echt duizendguldenkruid (Centaurium erythraea) gevonden. Op enkele plaatsen kwam de struikheide (Calluna vulgaris) weer uit de zaadbank. Met de komst van deze planten op de grazige stukken van de Kleine Heiberg profiteerden ook allerlei insecten zoals sprinkhanen, hommels, bijen en vlinders van deze nieuwe situatie. Van het vrijzetten van en het gedeeltelijk vernieuwen van het sleedoornbestand profiteert ook de sleedoornpage. Dit zeldzame vlindertje dat op de rode lijst staat als ernstig bedreigd, heeft jonge sleedoorn nodig om eitjes af te zetten. In de late zomer werden er meerdere sleedoornpages op de Kleine Helling waargenomen en in de winter werden er verschillende eitjes gevonden op de jonge sleedoornloten. Zo zorgen zij voor meer leven en biodiversiteit op de Koeheide. De Kleine Heiberg is terug klaar voor een complexer samenleven van vele planten en dieren.
Op de Kleine Heiberg werd dan ook vlug weer levendbarende hagedis en hazelworm gezien. Levendbarende hagedis wordt al langer en met een steeds groeiende populatie op de Koeheide gevonden maar de waarnemingen van hazelworm waren vele jaren oud en zeer schaars. Het ging om één enkel dood exemplaar in een tijdsspanne van 10 jaar. Sinds de zomer van 2007 zijn er weer regelmatig waarnemingen van deze fascinerende pootloze hagedissen op de Koeheide. De Kleine Heiberg is voor deze soort de hot spot geworden. Je kan er de dieren best observeren op warme zomeravonden op het ogenblik dat de dieren actief worden. In het voorjaar in de vroege ochtend kan je getuigen zijn van de territoriumgevechten van de mannetjes. Vanaf augustus en september vind je de jongen vaak in kluwen bij elkaar. Net als de levendbarende hagedis is de hazelworm ook levendbarend. De jongen ontwikkelen zich in de eitjes in het moederlichaam.
vanaf eind 2007 tot 2013 werd er intensief gekeken naar de wasplaten en graslandpaddenstoelen van de Koeheide.
Vooral de Kleine Heiberg werd onder de loupe genomen en ook op dit vlak heeft het omvormingsbeheer zeker vruchten -lees paddenstoelen- afgeworpen.
We vonden maar liefst 161 soorten paddenstoelen waaronder 8 soorten wasplaten. Dat grote aantal wasplaten verbaasde ons want meestal moet je lange jaren wachten alvorens je deze juweeltjes van het grasland te zien krijgt. De weilanden in de onmiddelijke omgeving tellen echter 14 soorten wasplaten. Hun grote aantal in de buurt, de verschraling door het beheer en het creeëren van een soortenrijkere plek zorgen voor deze explosie van natuur op de Koeheide. Opmerkelijk is het gewoon vuurzwammetje en het kalkvuurzwammetje dat zich zowat over het hele terrein verspeid heeft en de vele soorten russula en melkzwammen rond de eiken.
De voorlopige lijst van paddenstoelen op de Kleine Heiberg staat hier.
Enkele sfeerbeelden vind je hier.
Er is hard gewerkt de afgelopen jaren op de Kleine Heiberg.Vrijwilligers van de Koeheideploeg, bezoekersgroepen, de terreinploeg van Natuurpunt, kinderen die harken, hooien en spelen... Binnenkort zal dat vele werk voor een groot stuk overgenomen worden door schapen. De Kleine Heiberg wordt omheind samen met 2 andere percelen op de Koeheide en zal vanaf dan een kleine kudde schapen herbergen. Deze beestjes gaan er mee voor zorgen dat de omstandigheden voor natuurontwikkeling op de Kleine Heiberg gegarandeerd blijven. De Kleine heiberg blijft toegangkelijk voor iedereen die wil spelen, leren, kijken en genieten van de natuur. (Niet vergeten het poortje te sluiten als je weg gaat.)
